खोज

बुटवल, २९ जेठ । पाल्पाको माथागढी गाउँपालिका वडा नं.७ मा रहेको सिद्धार्थ माध्यमिक विद्यालयका विद्यार्थीहरू सीप सिकिरहेका छन् । उनीहरूले स्थानीयस्तरमा पाईने कच्चा सामग्री प्रयोग गरेर कक्षा ९, १० र ११ का विद्यार्थीहरूले सीप सिकिरहेका छन् । सामाजिक विषयको परियोजना अन्तर्गतको कार्यक्रममा विद्यार्थीहरू स्थानीय रूपमा उपलब्ध रहेका बाँस, निगालो, अम्रिसोको प्रयोग गरेर डोको (ढाकर) कुचो, टोकरी बनाईरहेका छन् । गाउँपालिकाको प्लाष्टिकका सामान प्रयोगमा निरुत्साहित गर्ने योजनालाई सफल पार्न विद्यालयले यस्तो सीप सिकाएको विद्यालय सहायक प्रधानाध्यापक लिलबहादुर रानाले बताए ।

उनले भने यो सिकाईले स्थानीयस्तरमा प्रसस्त पाईने बाँसलाई प्रयोगमा कसरी ल्याउने भन्ने ज्ञान विद्यार्थीलाई भएको छ । त्यसैगरी बारीका कान्लामा भएको अम्रिसोलाई बुनेर कुचो बनाउन सिकेका छन् । यसको दैनिक रूपमा घरमा प्रयोग हुने भएकाले पनि बजार माग राम्रो हुन सक्ने अपेक्षा विद्यालयले गरेको छ । विद्यालयले विद्यार्थीलाई स्थानीय सीप सिकाएर आत्मनिर्भर गराउने उद्देश्य लिएको छ । त्यसैगरी प्लाटिकजन्य सामग्रीहरू हटाउन सहयोग हुने अपेक्षा गरिएको छ ।

विद्यालयले विद्यार्थीहरूलाई स्थानीय बाँस र निगालोको प्रयोग गरेर स्थानीय घर गाउँमा प्रयोग गर्ने डोको, डाकर, टोकरी र कुचो बनाउन सिकाएको छ । यी घरमा बस्तु दैनिक रूपमा प्रयोग हुँदै आएका छन् । विद्यार्थीलाई यस्ता सीपले दैनिक आम्दानी गर्न पनि सहज हुने विद्यालयका सहायक प्रधानाध्यापक रानाले बताए । उनले अब शिक्षालाई सौद्धान्तिक मात्र नभएर व्यवहारी ज्ञानसँगै अध्यापन गराउन आवश्यक भएको उनको भनाइ छ ।

विद्यालयले अब गाउँटोलमा प्रयोग हुने डस्बीनका रूपमा विद्यार्थी निर्माण गरेका टोकरी प्रयोग गर्ने अभियान सञ्चालन गर्ने बताए । यसले गर्दा गाउँपालिकाले प्लाटिष्क प्रयोग नगर्ने अभियानलाई सहयोग पुग्ने बताए । उनले विद्यार्थी कुचो बनाउँदा पनि बाँसको चोया प्रयोग गरेर प्लाष्टिकको डारी प्रयोग नगरेको बताए । यसले स्थानीयस्तरका कच्चा पदार्थलाई प्रयोग र सदुपयोगमा सहयोग हुने र किसानलाई पनि आर्थिकसँग जोड्ने माध्यम बन्ने अपेक्षा विद्यालयले लिएको छ । विद्यालयको यो सामाजिक परियोजना अन्तर्गतको कार्यक्रम हो । यसमा गाउँपालिकाको आर्थिक सहयोग रहेको छ ।

स्थानीय कच्चा पदार्थको प्रयोगबाट निर्माण गरिएका सामग्रीलाई बजारसम्म पु¥याउन सके आर्थिक उपार्जनमा समेत टेवा पुग्ने शिक्षक रानाको भनाइ छ । त्यसका लागि विद्यालयले योजना बनाएर काम गरिरहेको छ । बजार सम्म पु¥याउन स्थानीय सरकार, संघसंस्था जनप्रतिनिधि लगायत सबैको सहयोग आवश्यक रहेको छ ।

माथागढी गाँउपालिकाका सुचना अधिकारी नित्यानन्द खनालले विद्यालयले विद्यार्थी सीप सिकाउनु असाध्यै राम्रो काम भएको बताए । उनले स्थानिय कच्चा पदार्थलाई प्रयोग गरेर साम्रगी बनाउनु र त्यसलाई प्रयोगका ल्याउ सक्नु भनेको गाँउपालिका कै लागि नमुना काम भएको बताए । उनले भने–‘विद्यालयका विद्यार्थी बनाएका कुचो डोको डाकर टोकरीले कतै पनि प्लाष्टिकलाई छुदैन । हामीले प्लाष्टिक जन्य बस्तु प्रयोग नगर्न भनिरहदा विद्यालयले डस्बीनका रूपमा टोकरी बनाएर हाम्रो अभियानलाई सार्थक बनाईदिएको छ ।’

यसका लागि विद्यालय परिवार विद्यार्थी भाईबहिनीहरू धन्यवादका पात्र छन् । हामी यस्तो कामका लागि गाँउपालिका सधै विद्यालयले गरेका राम्रा काममा साथमा छौ सुचना अधिकारी खनालले भने । पालिकाका शिक्षा संयोजक प्रेमबहादुर बाह्घरेले पालिका का कक्षा ६ भन्दा माथि चलेका १७ वटा आधारभूत र माध्यमिक विद्यालयमा स्थानीय सीप सिकाइएको जानकारी दिए ।

फरक फरक विद्यालयले कतै एउटै त कतै फरक खालका सीप सिकाउने गरेका छन् । उनका अनुसार पालिकाले उक्त कार्यक्रम गत चैत्र महिनादेखि शुरु गरेको हो । उक्त सीप स्थानीय सीप जानेका व्यक्तिबाट सिकाउने गरिएको छ । कार्यक्रममा पालिकाका कक्षा ६, ७, ८, ९, १०, ११ र १२ कक्षाका विद्यार्थीले सिकिरहेका छन् । चालु आवको लागि एक विद्यालयलाई ४० हजार पालिकाले उपलब्ध गराएको छ । पालिकामा ४१ सामुदायिक र ४ संस्थागत गरी जम्मा ४५ वटा विद्यालय छन् ।