ट्रेंडिंग:

>> पश्चिमी वायुसँगै न्युनचापीय प्रणालीको प्रभाव, चार प्रदेशका पहाडी क्षेत्रमा हल्का वर्षाको सम्भावना >> देउवाले बोलाए पदाधिकारी र पूर्वपदाधिकारी बैठक >> बाणासुरको अनुभूति दिलाउने नेताहरु >> बन्द गर जनताको आँखामा छारो हाल्ने काम >> भैरहवाबाट अन्तर्राष्ट्रिय नियमित उडान, आश्वासनमात्र विमान आएन >> भैलोको रकमबाट अपाङ्ग आश्रममा सहयोग >> राशीअनुसार तपाईंको आजको भाग्य हेर्नुहोस् : आजको राशीफल >> पोखरामा आइटीएफ जे–३० टेनिस जारी >> पोखरालाई पर्यटकीय राजधानी घोषणा गर्न अध्ययन समिति गठन >> महिलाहरुको लागि एकहप्ते मिसेज गुरुङ तालिम सुरु >> लागुऔषध मुद्दाका फरार प्रतिवादी पक्राउ >> ‘लैंगिक समानताका लागि शिक्षा र नागरिक जागरण आवश्यक’ >> लुम्बिनीमा ‘शान्ति घन्टी’ को उद्घाटन, पर्यटनमन्त्रीले भने –‘बुद्धको सन्देश विश्वरभर फैलाऔं’ >> भैरहवा मेलामा बुधबारदेखि कुस्ती प्रतियोगिता हुँदै >> देशभरका कारागारमा योग शिविर सञ्चालन हुने >> काेशीलाई हराउँदै आर्मी सेमिफाइनलमा >> लैंगिक हिंसाविरुद्ध सामूहिक प्रतिवद्धता >> कैदीबन्दीलाई योगाभ्यास संस्कृतिमा जोड्दै सरकार >> लुम्बिनी प्रदेशकी सृजनासहित चार जना ढाका कबड्डी लिगमा >> कर्णालीमा विकास बजेटको खर्च सुस्त >> रामघाटमा व्यावसायिक ड्रागन फ्रुट >> गौतमबुद्ध विमानस्थल छिटो सञ्चालनको पहल गर्न देउवासँग व्यवसायीको माग >> गुल्मीमा बालिकाको बलात्कारपछि हत्या आराेपमा पुर्पक्षका लागि एक युवक जेल चलान >> लुम्बिनी चिनी मिलको प्रदूषण न्यूनीकरण गर्न माग गर्दै स्थानीय बासिन्दा आन्दोलनमा >> सुनको भाउ अहिलेसम्मकै उच्च : तोलाको १ लाख १७ हजार ७ सय >> आज सातै प्रदेशका गृहमन्त्रीले प्रहरी समायोजनको माग गर्दै उपप्रधानमन्त्री श्रेष्ठलाई भेट्ने >> नेपाली विद्यार्थी बिपीन जोशीलाई मुक्त गर >> महिला हिंसाबिरुद्वको अभियान र सेतो रिबनको सन्दर्भ >> लुम्बिनी प्रदेश सरकारको निर्णयविरुद्ध अघिल्लो सरकारले नियुक्त गरेका अस्पतालका अध्यक्षहरुद्वारा सर्वोच्चमा रिट >> पहाडी भूभागका एक–दुई स्थानमा आज हल्का वर्षाको सम्भावना >> पढाइसँगै सीप सिकाउँदै शान्ति >> राशीअनुसार तपाईंको आजको भाग्य हेर्नुहोस् : आजको राशीफल >> केपी ओली कप राष्ट्रिय टि–२० क्रिकेटः नेपाल आर्मी र मधेश प्रदेशको जित >> जनताले फालेको राजतन्त्र अब फर्कदैनः देउवा >> तिलोत्तमा मेलामा पान, गुट्खा खुलेयाम बिक्रीः सकिनै लाग्दा समेत अधिकांश स्टल खाली >> विश्वभर द्वन्द्व अन्त्यको नेतृत्व नेपालले गर्नुपर्नेमा विज्ञहरुको जोड >> गृह जिल्लामा विप्लवको सप्ताहव्यापी कार्यक्रम >> बसले माेटरसाइकललाई ठक्कर दिँदा गुल्मीमा एक विद्यार्थीको मृत्यु >> अरनिको बहुउद्देश्यीय सहकारीको २३ औं साधारण सभा >> अहिलेको सरकार विघटन गर्नुपर्छ : प्रभु साह >> पुषको तेस्रो साता प्रदेशस्तरीय ब्याडमिन्टन हुदै >> उद्घाटन खेलमा रुपन्देही र पाल्पा भिड्ने >> भूकम्पपीडित सुत्केरीको चिसोले मृत्यु >> सामाजिक सुरक्षा कोषमा ९ लाखभन्दा धेरै श्रमिक, ४४ अर्ब ८५ करोड जम्मा >> पोखरामा सम्पन्न ‘फिसटेल रेसिङ कप २०२३’ को उपाधि अजयले जिते >> मधेश प्रदेशविरुद्ध नेपाल पुलिस विजयी, केशल भुर्तेलको शतक >> किसान ठगिदा बिचौलियालाई मालामालः ५ रूपैयाँमा लिएर १०० मा बिक्री >> रामग्राम स्तुप क्षेत्रमा ऐतिहासिक प्रमाण फेला >> भ्रष्टाचारको बढ्दो ग्राफले बढाउँदै चिन्ता >> राशीअनुसार तपाईंको आजको भाग्य हेर्नुहोस् : आजको राशीफल
शिक्षा / स्वाथ्य

दाङमा क्षयरोगको जोखिम उच्च, बिरामीको संख्या बढ्दै

११ चैत्र २०७९, शनिबार १२:५१
११ चैत्र २०७९, शनिबार १२:५१

दाङ, ११ चैत । घोराही १४ का बिकाश भट्टराइलाई एक वर्षअघि क्षयरोग लाग्यो । शुरुमा अरु समस्या होला भन्ने लागेर स्थानीय मेडिकलमा उपचार गर्दा निको नभएपनि स्वास्थ्य परिक्षण गरेपछि क्षयरोग पुष्टि भयो । हल्का खोकी लागिरहने, शरीर दुब्लाएर हाड र छाला मात्रै भईसकेको अवस्थामा उनलाई क्षयरोग लागेको पुष्टि भएपनि चिकित्सकको सल्लाहमा नियमित औषधी सेवन गरे । ६ महिना लगातार चिकित्सकको निगरानीमा डट्स विधिबाट औषधी सेवन गरेपछि सन्चो भएको छ ।
घोराही ६ का गोमती वलीले धुम्रपान सेवन गरेको धेरै भएको थियो । गत असारमा महिना अघि उनलाई खोकी लाग्ने, ज्वरो आउने, खान मन नलाग्ने, शरीर कमजोर हुँदै जाने समस्या बढ्दै गयो । गर्दागर्दा खकारमा रगत पनि देखिएपछि उनले स्वास्थ्य परिक्षण गराउँदा क्षयरोग लागेको पुष्टि भयो । चिकित्सको सल्लाहमा ६ महिना डटस विधि अर्थात चिकित्सकको प्रत्यक्ष निगरानीमा औषधी सेवन गरेपछि निको हुनुभयो ।
दाङमा विभिन्न कारणले क्षयरोगको सिकार हुने क्रम बढ्दो छ । वर्षेनी क्षयरोगीहरु फेला पर्ने गरेको स्वास्थ्य कार्यालय दाङले जनाएको छ । समयमै उपचारका लागि अस्पताल पुगेको र चिकित्सकको निगरानीमा सही रुपमा औषधी सेवन गरेका कारण बिरामी निको हुनेक्रम बढेको छ तर, कतिपय क्षयरोगीहरु अस्पतालसम्म नपुग्ने, लापरवाही गर्ने बानीले ज्यानसमेत गुमाउने गरेका उदाहरण छन् ।
दाङमा वर्षेनि क्षयरोगका बिरामी बढ्दै गएको देखिएको छ । नयाँ संक्रमित भेटिने र मृत्यु दर पनि उल्लेख्य रहेको स्वास्थ्य कार्यालय दाङले जनाएको छ । चालु आर्थिक वर्ष २०७९–०८० को बितेको ६ महिनामा मात्रै दाङमा क्षयरोगबाट २१ जनाले मृत्युवरण गरीसकेका स्वास्थ्य कार्यालय दाङका क्षयरोग फोकलपर्सन देवीलाल डाँगीले जानकारी दिए ।
क्षयरोगका लक्षणहरुमा दुई वा सोभन्दा बढी खोकी लाग्ने, सँगसँगै ज्वरो आउने, रातिमा पसिना आउने, दुब्लाउँदै जाने, खान मन नलाग्ने, खकारमा रगत देखिने जस्ता हुन्छन् । दुख्ने, सुन्निने, छाला रातो हुने जस्ता लक्षण पनि देखिन्छन् । ग्रन्थीमा क्षयरोग भएमा ग्रन्थीमा पीप बग्ने, गाँठो बढ्दै जाने, आन्द्रामा भएको भए खाना कम रुच्ने, कब्जियत हुने जस्ता समस्या देखिन्छन् ।
उनका अनुसार दंगीशरण र राप्ती गाउँपालिकामा सबैभन्दा धेरै संक्रमित चार दशमलव आठ प्रतिशतको मृत्यु भएको छ । तुलसीपुरमा तीन दशमलव पाँच, बबईमा तीन दशमलव दुई, घोराहीमा तीन र लमहीमा दुई दशमलव एक प्रतिशत संक्रमितको मृत्यु भएको छ ।
जिल्लामा क्षयरोग निको हुने दर ९३ प्रतिशत छ भने रोगका कारण मृत्यु हुने जिल्लामा तीन प्रतिशत छन् । स्वास्थ्य कार्यालय दाङले तयार पारेको तथ्यांक नियाल्दा समुदायमा क्षयरोगको समस्या यथावत छ । आर्थिक वर्ष २०७४–७५ देखि २०७९–०८० माघसम्मको क्षयरोग संक्रमणको दर हेर्दा घटेको देखिदैन । आर्थिक वर्ष २०७४–०७५ मा दाङमा ९ सय ४४ जना नयाँ बिरामी फेला परेका थिए । आर्थिक वर्ष २०७५–०७६ मा ८ सय २८ जना नयाँ बिरामी फेला परेका तथ्यांक छ । आर्थिक वर्ष २०७६–०७७ मा यो संख्या बढेर नयाँ संक्रमित ९ सय १५ पुगेको थियो । यसैगरी, आर्थिक वर्ष २०७७–०७८ मा ९ सय दुई जना नयाँ बिरामी फेला परेको तथ्यांक छ भने आर्थिक वर्ष २०७८–०७९ मा यो संख्या अस्वाभाविक रुपमा बढेर १ हजार ४ सय ५३ जना पुगेको थियो । यो वर्षको बितेको ६ महिनामा ६ सय ७५ जना नयाँ क्षयरोगका विरामी फेला परिसकेका छन् ।
गत आर्थिक वर्षमा मात्रै दाङमा ७३ जनामा पुनः क्षयरोग देखिएको थियो । नयाँ संक्रमणको हिसावले लुम्बिनीमै दाङ दोस्रो रहेको छ । चालु आर्थिक वर्षको साउनदेखि पुससम्मको रेकर्ड हेर्दा जिल्लामा पाँच सय ९९ जना नयाँ क्षयरोगका बिरामी फेला परिसकेका छन् । जसमा सबै भन्दा धेरै घोराही उपमहानगरपालिकामा दुई सय १६ जना, तुलसीपुर उपमहानगरपालिकामा एक सय ६७ जना, बंगलाचुली गाउँपालिकामा २३ जना, शान्तिनगर र बबई गाउँपालिकामा समान २४–२४ जना, दंगीशरणमा २५जना, लमही नगरपालिकामा ३८ जना, राप्ती गाउँपालिकामा ३७ जना, गढवामा ३५ जना र राजपुरमा १० जनामा क्षयरोग पुष्टि भएको छ ।
दाङमा क्षयरोगीहरुको उपचारका लागि ५० वटा डट्स केन्द्र, ३२ माईक्रोस्कोपी केन्द्र, राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान र लमही अस्पतालमा जीन एक्सपर्ट केन्द्र, राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान डिआर केन्द्र, लमही अस्पताल र राप्ती प्रादेशिक अस्पताल तुलसीपुरमा डिआर सव केन्द्र रहेका छन् ।
राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान र लमही अस्पतालमा मात्रै जीनएक्सपर्ट केन्द्र रहेकोमा प्रादेशिक अस्पताल तुलसीपुरमा समेत जीन एक्सपर्ट केन्द स्थापनाको तयारी भएको स्वास्थ्य कार्यालय दाङका निमित्त प्रमुख डम्बर कुँवरले जानकारी दिए ।
उनका अनुसार, छोटो समयका लागि निगरानीमा (डट्स) ६ महिना खाए पुग्छ तर पूरा निगरानीमा खुवाउनुपर्छ । ‘यसका साईड इफेक्ट हुनेभएकाले निगरानी अनिवार्य छ । प्रकृया नपुगेमा विरामीको मृत्युपनि हुनसक्ने सम्भावना हुन्छ’ उनले भने ।
तस्वीर : गुगल

 

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?