ट्रेंडिंग:

>> श्रम स्वीकृतिको काम एकै दिनमा हुने >> आयरल्यान्ड वुल्भ्सले दियो नेपाल ‘ए’ लाई २२३ रनको विशाल लक्ष्य >> एसईई अनुगमनका जथाभावी अनुमति पत्र रद्द >> १९ वर्षीया पद्मा सुनार हत्याका अभियुक्त सार्की सार्वजनिक >> बागमतिमा मुख्यमन्त्रीलाई विश्वासको मत दिए मन्त्रीलाई कारवाही : घिमिरे >> सडकबत्तीको महसुल तत्काल भुक्तानी गर्न पालिकाहरुलाई प्राधिकरणको आग्रह >> नमुना महिला विकास सहकारीको स्थापना दिवस >> स्थानीय वायुले देशभरको मौसम बदली >> आईपीएल क्रिकेटमा राजस्थान रोयल्सको लगातार दोस्रो जित >> नेपाल ए र आयरल्यान्ड ए टोलीबीचको मैत्रीपूर्ण टी–२० क्रिकेट शृङ्खला आजदेखि >> प्रदेशमा अपाङ्गता कार्यक्रमः सीप बिर्सदै पूर्वाधारको पछिपछि >> प्रि मनसुनको जोखिम र सावधानी >> मधेशमा बिकराल बन्दै मिटर ब्याजको समस्या >> राशीअनुसार तपाईंको आजको भाग्य हेर्नुहोस् : आजको राशीफल >> प्रेस चौतारी रुपन्देहीको आयोजनामा डिजिटल मिडिया व्यवस्थापन तालिम सम्पन्न  >> लुम्बिनी वल्र्ड स्कुलले “हेप्पीनेस लाईफ” कार्यक्रम गर्दै >> दाङमा लागुपदार्थ सहित एक महिला पक्राउ >> ग्याष्ट्रो सेन्टर बुटवलमा पहिलो पटक बच्चाको ईन्डोस्कोपी >> स्वरुप फेर्दै बुटवल बसपार्क : कस्ता बन्दैछन् संरचना ? >> बन चौरी अंकित चिन्ह राखेर एमाले हुम्लाले बनायो लोगो >> एमाले रुपन्देहीको अधिवेशन जेठ १६ र १७ गते, करिब ८ सय मतदाता >> निसन्तान दम्पत्तिका लागि लुम्बिनी प्रादेशिकमा ‘आईयूआई’ सेवा सुरु >> सिईसि र धनगढी विजयी >> सुनको मूल्यमा नयाँ रेकर्ड कायम >> बुटवलमा एक पुरुष मृत अवस्थामा फेला >> प्रधानमन्त्री र देउवाबीचको भेटमा के कुरा भए ? >> नेपाल ए र आयरल्यान्ड ए बीचको खेल रद्द >> लुम्बिनीका होटेल व्यवसायीको अनिश्चितकालीन धर्ना शुरु >> समस्याग्रस्त सहकारीको सङ्ख्या २० पुग्यो, साढे १७ अर्ब रुपैयाँ ठगी भएको भन्दै उजुरी >> दाङका चार क्रेसर उद्योग बन्द गर्ने निर्णय >> लुम्बिनी क्षेत्रको पर्यटकीय विकासको लागि एनआरएनए र चार नगरपालिकाबीच समझ्दारी >> प्रधानमन्त्रीले बोलाए संधानिक परिषद् बैठक >> थुनामा रहेका रायमाझी अस्पताल भर्ना >> कक्षा १२ मा पढ्दै गरेकी युवतीको हत्या प्रकरण: पाल्पा अस्पतालले पोस्टमार्टम गर्न नमानेपछि बुटवल ल्याइयो शव >> टी–२० सिरिजको पहिलो खेमा नेपाल ए र आयरल्याण्ड खेल्दै >> काँग्रेस महामन्त्री थापाको दोस्रो चरणको संवाद यात्रा सुरु >> लुम्बिनीमा तीर्थयात्रीका नाउमा गरिदै आएको होटल व्यवसाय अविलम्ब बन्द गर्न माग >> दाङमा भिरबाट लडेर एकको मृत्यु  >> आईपीएलमा हैदराबादले बनायो सर्वाधिक रन, मुम्बई ३१ रनले पराजित >> यी प्रदेशमा आज पनि चट्याङ्गसहित वर्षाको सम्भावना >> यस वर्षको एसईई आजबाट, ५ लाख भन्दा धेरै विद्यार्थी परीक्षामा सहभागी हुँदै >> ‘दलित ज्ञान उत्सव’ रूपन्देहीमा >> उत्कृष्ट नतिजाको अग्रिम शुभकामना >> कस्तो जमाना ? अरुको भलाईमा परिवन्दको डर ! >> सात वर्षमा दुई पटक भाँचियोः अब कहिले बन्छ पुल ? >> राशीअनुसार तपाईंको आजको भाग्य हेर्नुहोस् : आजको राशीफल >> बुटवलका मासुपसलमा मनपरी नेपालगञ्ज रोडमा सडेगलेको मासु बेचबेखन >> कर्तव्य ज्यान मुद्दाका कसुरदार १८ बर्ष पछी पक्राउ >> वीरेन्द्रनगरमा सडेको अवस्थामा महिलाको शव फेला >> भुमि सम्बन्धि समस्या दुई वर्ष भित्र समाधान हुन्छः मन्त्री अधिकारी
मुख्य खबर

दुधको मुल्य वृद्धि किसानलाई भन्दा ‘बिचौलियालाई’ तेब्बर नाफा

२ चैत्र २०७९, बिहीबार
२ चैत्र २०७९, बिहीबार

बुटवल- बजारमा अहिले पशु चौपयालाई खुवाउने दाना सहित अन्य बस्तुको बजार मुल्य आकासिएको छ । पशु लाई खुवाउने चोक्करको मुल्य बजारमा ५५ देखि ६० रुपैयाँ प्रतिकिलो छ भने ब्रानको मुल्य पनि अहिले ५० देखि ७० रुपैयाँ छ । यसको संगै पिना, पराल लगायत हरियो घाँसको समेत मुल्य वृद्धि छ ।
कतिपय किसानले उत्पादन लागत थेग्न नसकेर फार्म नै बन्द गरेका छन् भने कतिपय व्यवसायीक किसानले पेशाबाट पलायन भएका छन् ।
वि.स. २०७९ फागुन १९ गते राष्ट्रिय दुग्ध विकास बोर्ड, केन्द्रीय दुग्ध सहकारी संस्था, मन्त्रालय समेतले साविक किसानले पाउँदै आएको दुधको मुल्यमा वृद्धि गरेको थियो ।

दुधमा हुने फ्याट(चिल्लो पदार्थ) र एसएनएफ(ठोस पदार्थ)को मात्रा लाई लाई मिल्क एनलाईजरले चेक गरी न्यूनतम ४ फ्याट र ८ एसएनएफ भएको दुधको प्रतिलिटर न्युनतम ६५ रुपैयाँ कायम गरिएको थियो, जुन किसानले पाउने मुल्य हो ।
सोही अनुसार यहि चैत १ गते देखि लागू हुने गरी सहकारी, डेरी व्यवसायीहरुले समेत मूल्य वृद्धि गरेका छन् ।
प्रति फ्याट ७.१५  रुपैयाँ र प्रति एसएनएफ  ४.५५  रुपैयाँ किसानले नयाँ मुल्य अनुसार पाउँछन् । जस अनुसार सामान्य ८ः४ को दुधको मुल्य किसानले ६५ रुपैयाँ पाउने छन् ।
तर बजारमा अहिले दुधको मुल्य १०० देखि १ सय ३० रुपैयाँ सम्ममा मनोमानी रुपमा विक्रि वितरण भैरहेको छ ।
रुपन्देहीको तिलोत्तममा व्यवसायीक पशुपालन गर्दै आएका उमादेवी पशुविकास र्फामका सञ्चालक केशव खनालले किसानले बढेको मुल्य पाउने भएपनि किसानलई भन्दा विचौलियाहरुलाई बढि नाफा भएको बताउँछन् । उनले किसानले १० रुपैयाँ बढेको मुल्य पाउँदा उत्पादन पनि गर्न नपर्ने, एउटा डेरी राखेको भरमा व्यवसायीहरुले भने २५ देखि ५० रुपैयाँ सम्म प्रतिकिलो दुधमा नाफा कमाईरहेको बताउँछन् । उनिभन्छन्–‘उत्पादन लागत किसानको बढेको छ, तर व्यवसायीहरुले बढि नाफा कमाईरहेका छन्, जुन समस्याको विषय हो ।’ उनले व्यवसायीहरुलाई भन्दा उत्पादन गर्ने किसान लाई नै नाफा हुनु पर्ने उनको माग छ ।

रुपन्देहीमा रहेका दुग्ध उत्पादक कृषि सहकारी संस्थाले समेत अहिले दुधको मुल्य वृद्धि गरेका छन् । केन्द्रीय दुग्ध उत्पादक सहकारी संघको सञ्चालक समेत रहेका रुपन्देही जिल्ला अध्यक्ष लेखनाथ न्यौपानेले किसानले बढेको मुल्य पाउने बताउँछन् । अहिले पनि सकारीले उपभोक्ताहरुलाई फ्याट र एसएनएफको आधारमा दुधको मुल्य दिदै आएको बताउँदै केन्द्रीय निर्णय अनुसार नै अहिलेको दुधको मुल्य किसानले पाउँने उनको भनाई छ ।
उनले सहकारीमा अहिले पनि किसानबाट संकलन गरिएको दुधमा प्रति लिटर ६५ देखि ८० रुपैयाँ किसानले पाउँदै आएको बताउँछन् । उनी भन्छन्–‘किसानले ६५ देखि ८० रुपैयाँ प्रतिलिटर पैसा पाउँनुभएको छ, यसमा फ्याट र एसएनएफको मात्रा बढि भएमा सोही अनुसार थप रकम दिने व्यवस्था रहेको छ । ’
रुपन्देहीमा रहेका ४२ वटा दुग्ध उत्पादक कृषि सहकारी संस्थाले समान रेटमा किसानबाट संकलन दुधमा मुल्य दिदै आएको अध्यक्ष न्यौपानेको दावि छ । उनले सहकारी मार्फत संकलन गरिएको दुधमा उपभोक्ताहरुलाई अहिले पनि उपभोक्ताहरुलाई ८० रुपैयाँ प्रतिलिटरमा दुध दिदै आएको समेत बताउँछन ।

किसानले यो भन्दा पहिला होल दुध (गाई र भैसी) दुध ७० रुपैयाँमा विक्रि गर्दै आएकोमा डेरी व्यवसायी, दुध संकलक व्यवसायीहरुले ९५ रुपैयाँमा बजारमा विक्रि गर्दै आएका थिए । अव किसानले बढेको ५६ बाट मुल्य १० थप गरी ६५ रुपैयाँ पाउँदा यता व्यवसायीहरुले भने १०० रुपैयाँमा दुध विक्रि गर्दै आएका छन् । किसानलाई १० रुपैयाँ बृद्धि हुँदा व्यवसायीलाई डवल ३५ रुपैयाँ नाफा भएको देखिन्छ । जुन नाफा तेब्बर बढि होे ।

व्यवसायीले नाप्दैन्न गुणस्तर
किसानबाट फ्याट र एसएनएफ नापेर सोही अनुसार मुल्य निर्धारण गरी बजारमा ल्याउनु पर्नेमा व्यवसायीहरुले भने होलसेलमा दुधको मुल्य निर्धाणरण गर्ने गरेको पाईन्छ । गाई र भैसीको दुध मिसाएर व्यवसायीहरुले अहिले बजारमा दुध १०० रुपैयाँ देखि कुनै कुनैले १ सय ३० रुपैयाँमा विक्रि गर्दै आएका छन् ।
उत्पादन लागत बढ्दा घाटामा रहेका किसानले सोझै उपभोक्तालाई दुध दिँदा दुधको पुर्ण मुल्य पाउँछन् तर किसानले आफुले बजारीकरण गर्न नसक्ने हुँदा व्यवसायीहरु, सहकारी मार्फत र सरकारी स्वामित्वमा रहेको दुग्ध विकास संस्थान मार्फत दुध दिँदा दोब्बर नाफा किसानले गुमाउँदै आएका हुन ।

उत्पादन लागत किसानको नाफा व्यवसायीको
बजारमा पशुजन्य दाना, पराल र घाँसको मुल्यवृद्धि भएको कुरा साँचो हो । सोही अनुसार सरकारले पनि पहिला किसानले पाउँदै आएको मुल्यमा ५६ बाट ६५ बनायो । तर किसानले उत्पादन लागतमा अहिले बढेको मुल्य बजार मुल्य भन्दा २५ रुयैयाँ कम हो । पशु चौपाय पाल्ने किसान, चौपायको स्यारसुसार गर्ने किसान तर नाफाको अधिकतम हिस्सा भने व्यवसायीहरुले उठाईरहेका छन् । दुधमा ‘विचौलिया’को रुपमा रहेका यी व्यवसायीहरुको अहिलेको सञ्चालन खर्चबढेको भने होईन, व्यवसायीहरुको सञ्चालन खर्च पहिलाकै रहेको छ ढुवानीमा ईन्धनको मुल्यबृद्धिबाट केही असर परे पनि अन्य भने यथावत रहेको पाईन्छ । तर व्यवसायीहरुले किसानलाई दिने मुल्य भन्दा तेब्बर बढि मुल्य निर्धारण गरए किसान र सिंगो उपभोक्ता माथि ठगेको पाइएको हो ।

के भन्छन् डेरी व्यवसायी
डेरी व्यवसायी संमिति रुपन्देहीका अध्यक्ष रामकृष्ण शर्माले अहिले किसानले पाउने मुल्य भन्दा व्यवसायीहरुले बढि मुल्य लिएको विषयमा आफुहरुले त्यसो नगरेको बताउँछन् । उनले किसानले पाउने मुल्य सरकारले १० रुपैयाँ बृद्धि गर्दा सोही अनुसार दुध संकलन गर्ने व्यवसायीहरु, सहकारीहरुले समेत मुल्य वृद्धि गरेको कारणले गर्दा डेरी व्यवसायीहरुले पनि सोही अनुसार मुल्य बृद्धि गरेको दावि गरे । बुटवल टुडे संगको कुराकानीमा अध्यक्ष शर्माले भने–‘दुध संकलन गर्ने सहकारी, व्यवसायीहरुले दुधको मुल्य वृद्धि गरेको कारण हामीले पनि वृद्धि गरेका हौं, यसमा हामीलाई बढि नाफा किसानलाई काम भन्ने होईन , हामी ईन्धन, प्लाष्टिको मुल्य बढ्दा समेत साविककै नाफामा मुल्य कायम गरेका हौ ।’

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?