ट्रेंडिंग:

>> ज्यान मुद्दामा सफाइ पाएपछि छुटे मोहम्मद अफताब आलम >> समाजसेवी यादवले बाडे् जन्मदिनमा बिद्यार्थीलाई शैक्षिक सामाग्री >> पाइला सानो, भविष्य ठूलो >> मविरुद्ध षडयन्त्र नगरौँ, आफूले पनि मन्त्रालय चलाउनुपर्ला भन्ने हेक्का राखौँ : गृहमन्त्री >> गृहमन्त्रीको प्रश्न– कर्मचारीमाथि अनुसन्धान हुँदा मन्त्रीसँग प्रश्न गर्ने हो भने शासन व्यवस्था ठिक ढंगले चल्छ? >> करिब १ सय ५६ किलो गाँजा सहित दुई जना पक्राउ >> युवा उद्यमी मञ्च लुम्बिनीको वार्षिक कार्ययोजना बैठक सम्पन्न >> प्रतिनिधिसभा बैठक स्थगित >> औषधीजन्य फोहोर ब्यवस्थापन तालिम सम्पन्न >> राजतन्त्र देखेकै हो, मौका पाउनासाथ जनतालाई अधिकारविहीन बनाउँछ: उपप्रधानमन्त्री सिंह >> नेप्सेमा दोहोरो अंकको सुधार, कारोबार ८ अर्ब नाघ्यो >> दाङ–रुपन्देही सम्पर्क समाज र बुटवल हस्पिटलबिच सेवाको सम्झौता >> राष्ट्रपति र न्यूजिल्याण्डका उप-प्रधानमन्त्रीबिच भेटवार्ता >> प्रधानमन्त्रीले गरे धुलिखेलमा ‘ट्रमा एन्ड इमर्जेन्सी सेन्टर’ को शिलान्यास >> उर्जामन्त्री खड्कासँग अमेरिकी राजदूतको भेट, एमसीसी परियोजनाबारे छलफल >> संसद् अवरोध जारी रहे गृहमन्त्री लेखकले पत्रकार सम्मेलनबाट जवाफ दिने >> बजेट प्रस्तुतिमा अवरोध नगर्ने विपक्षी दलहरूको निर्णय >> यस वर्षको मनसुन पूर्वतयारी कार्ययोजना पारित, झन्डै २० लाख जनसंख्या प्रभावित हुने अनुमान >> न्युजिल्याण्डका उपप्रधान तथा विदेशमन्त्री पिटर्स नेपाल भ्रमणमा आइपुगे >> सरकारले राप्रपाका सांसदको पीएसओ हटायो : ज्ञानेन्द्र शाही >> प्रधानमन्त्री कप भलिबलमा महिला तर्फ पुलिस अपराजित रहँदै फाइनलमा >> दहीमा यी दुई का बिउ मिसाएर कपालमा लगाउनुहोस्, झर्न हुन्छ कम >> सुनको मूल्य १ हजार ६ सय रुपैयाँले घट्यो >> आधा घण्टालाई प्रतिनिधिसभाको बैठक स्थगित >> कांग्रेसको स्पष्ट भनाइ — गृहमन्त्री लेखकले न राजीनामा दिन्छन्, न छानबिन समिति बन्छ >> कास्कीको फुलिबाङ केन्द्रबिन्दु बनाएर ४.४ रेक्टरको भूकम्प >> युरोपमा टेस्लाको ब्यापार ४९ प्रतिशत घटयो, बिवाइडीको ३५ प्रतिशतले बृद्दी >> कोरोनालाई हेप्दा एक सातामै ३५० अमेरिकनको मृत्यु >> चार घण्टापछि खुल्यो राप्ती राजमार्ग >> व्यापार सङ्घद्वारा रक्तसञ्चार केन्द्र स्थापना गर्न साढे १ करोड लगानी  >> इच्छुक क्रान्तिकारी नेताका रूपमा पनि स्मरणीय छन्–सभामुख   >> सिपलाई आम्दानीको बाटोमा लैजाने अठोट  >> नेपाली विद्यार्थीले विदेशमा देखेको सपना… >> महिला स्वास्थ्यको जोखिम र चिन्ता  >> विद्यार्थीको साइकलमा रिफ्लेक्टिभ स्टिकर >> पृथ्वीचन्द्र अस्पतालमा दुई महिनापछि अध्यक्ष >> बुटवलको होराइजन चोकमा आमासहित दुई बच्चाको विभत्स हत्या >> राप्ती राजमार्गको सल्यान–दाङ खण्ड पूर्ण रूपमा अवरुद्ध, पहिरो हटाउने प्रयास जारी >> ‘पेटभरि खाना उब्जाउने खेत मासेर दरबार बनाउनुको अर्थ छैन’ >> फुर्सदले जोड्दै आम्दानी >> सङ्घीय संसद्को दुवै सदनको बैठक आज बस्दै, अवरोध कायमै राख्ने प्रतिपक्षी दलहरुको रणनीति >> आज हल्कादेखि मध्यमसम्म वर्षा हुने सम्भावना >> करिश्मामा थाइराईडको निशुल्क जाच >> प्रदीप खनाललाई ‘प्रतीक ढकाल कीर्तिमान यात्राबर सम्मान २०८२’ प्रदान >> विकासले गाउँ ताक्यो, मान्छेले सहर >> मौसम विभागले भन्यो: यसपालि मनसुन छिटो, यसै साता प्रवेश गर्ने सम्भावना देखियो >> युवा संघको अध्यक्षमा क्षितिज थेबे निर्वाचित >> नेपालमा सात जनामा कोरोना पुष्टि >> `मोहन सिटौला व्यष्टि र समष्टि´ सार्वजनिक >> प्रतिनिधिसभा बैठक भोलि ११ बजेसम्म स्थगित

(सम्पादकीय)वन दिवस मनाउँदा सोंच्नैपर्ने कुरा

२५ श्रावण २०७५, शुक्रबार
२५ श्रावण २०७५, शुक्रबार

(सम्पादकीय)वन दिवस मनाउँदा सोंच्नैपर्ने कुरा

आज वन दिवस हो । बैज्ञानिकहरूका अनुसार मानिसको जीवन वनबाट विकसित भएको हो । बुटवलमा पाइएको रामापिथेकसको दन्तले पनि यो कुरा प्रमाणित गरेको छ । रामापिथेकस कुनै शहर बजारमा नभएर वनमा पाइनु नै वनसँग जोडिएको एउटा ज्वलन्त प्रमाण हो । वानरबाट नर बन्ने क्रममा जब मानिसले दुई खुट्टाले टेकेर हिँड्न थाल्यो र वनमा भोजनको खोजीमा आउने क्रममा बुटवलको जंगलमा आइपुग्यो त्यो रामापिथेकसको अवस्था हो । यो नाम बैज्ञानिकहरूले राखेका हुन् । यसले पनि भन्न सकिन्छ कि मानिस सभ्यताको सिँढीमा पाइला टेक्ने क्रममा वनको भूमिका निकै महŒवपूर्ण छ । मानिसको विकास क्रम वा उत्पत्ति पानीबाट भएको बैज्ञानिकहरूले प्रमाणित गरेका छन् । मानिस बहुकोषीय प्राणी हो । पानीमा उत्पत्ति भएको एक कोषीय जीबबाट बहुकोषीय जीबहुँदै पानी र जमीनमा बस्न सक्ने जीब बन्यो । जमीनमा बाँच्नको लागि श्वास प्रश्वास लिने त्यहि किसिमका अंगहरू विकसित भए । आहारको लागि जमीनमा हिँड्ने क्रममा लाखौँ बर्षमा बानरमा विकसित भयो । वानर बनेपछि वनमा रहन थाल्यो । एकल जीवनबाट संयुक्त रूपमा बस्यो । ओडार, गुफाजस्ता सुरक्षित ठाउँ खोज्यो । वनका फलफूल, कन्दमूल खान थाल्यो । त्यहि वानरको एउटा प्रजाति एप बालुवाले भरिएको मरुभूमिमा हिँड्ने क्रममा लाखौँ बर्षको यात्रामा उसका पाइतला विकसित भए । पुच्छरको आवश्यकता नहुँदा त्यो लोप भयो । ठाडो भएर हिँड्न थाल्यो । त्यो विकसित अवस्थालाई बैज्ञानिकहरूले नर भनेर नामाकरण गरेका छन् । रामापिथेकस त्यहि अवस्थाको एउटा पुस्ता हो ।
वनसँग मानिसको सम्बन्ध अहिले पनि घनिष्ठतम रूपमा जोडिएको छ । भन्ने गरिन्छ वनबाटै जीवन नामाकरण भएको हो । वनले मानिसलाई निकै धेरै खजाना लुटाएको छ । त्यसमा आवास निर्माणको लागि काठ, इन्धनको लागि दाउरा, मासुको लागि जंगली जनाबर, घरपालुवा जनाबरका लागि घाँस, घर छाउनका लागि खर, दाम्ला, नाम्ला, बाट्नका लागि पटुवा, डोका बुन्नका लागि चोयाँ, तरकारीको लागि तामा, च्याउ, निहुरो, वन्य फलफूललगायतका अनेक प्रजातिका खजाना मानिसलाई दिने गरेको छ । तर, मानिसले जंगललाई के दियो यो खोजीको विषय बनेको छ । वनले मानिसलाई शुद्ध अक्सिजन दिन्छ । जुन अक्सिजन मानिसको लागि प्राण बायु हो । मानिसको लागिमात्र नभएर सबै प्राणीको लागि प्राण बायु हो । वनले मानिसलाईमात्र हैन, करोडौँ प्रजातिका जीबजन्तु, किट पतंगको लागि आश्रय दिएको छ । अनकेन प्रजातिका सुन्दर फूलहरू वनमा पाइन्छन् । वनमा फूल्यो फूलै फूल मनमा चल्यो बासना वनको एउटा गीती महिमा हो । अनेक प्रजातिका कन्दमुलहरू पाइन्छन् । अनेक प्रकारका औषधीय जडिबुटीहरू वनले मानिसलाई दिएको छ । र, पनि फेरि प्रश्नै गर्नुपर्ने हुन्छ मानिसले वनलाई के दिएको छ ?
वनलाई जोगाउनु पर्छ, यसको हरियाली यथावत राख्नुपर्छ भनेर भाषणहरूमा निकै शब्दहरू खर्च गरिन्छ । देशको वन हेर्नको लागि संघीय, प्रदेश सरकार निर्माण भएको छ । त्यहि किसिमले तलसम्म विभिन्न निकायहरू बनाइएको छ । त्यसमा कार्यरत कर्मचारी, पदाधिकारीहरूले महिनामा लाख हैन, करोड रूपैयाँ तलव, भत्ता, गाडी, इन्धनमा उडाएका छन् । तर, जंगलमा उनीहरूले पाइला टेकेका छन् कि छैनन् ? यो पनि एउटा सोध्नुपर्ने प्रश्न बनेका छ । उनीहरूबाट जंगल त जोगिएको छैन नै, बरु वन माफियाहरू पाल्ने, पोस्ने र पोसिने काम भएको छ । रूप पक्षको सानो योजना जनतालाई देखाउने र सार पक्षमाथि लुटान् गरिएको छ । वनसँग जोडिएका पदाधिकारीले आलो रुखमा आगो लगाएर सुकेको रुख भन्दै कटानी गरी बेच्दै आएका छन् । यस्ता काममा वन मन्त्रालयले सघाएको छ । वनमन्त्री हुनुलाई फाइदावाला मन्त्रालयको रूपमा लिने गरिन्छ । आँकडा हेर्दा पनि यो कुरा प्रमाणित हुन्छ । जुन वनले मानिसको सभ्यता विकास गरेको हो, त्यहि वनलाई आजका धुन्धुकारीहरूले सखाप पार्दै लगेका छन् । यो प्रकृतिमाथि गरिएको ठाडो बलात्कार हो । यसलाई रोक्ने जिम्मा जनताको हो । वन दिवस मनाइरहँदा यो कुरा सबैले मनन गर्नु आवश्यक छ ।

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?